اشتباهات و موفقیت هایتان را گردن چه کسی می اندازید؟

۲۶ فروردین اشتباهات و موفقیت هایتان را گردن چه کسی می اندازید؟

به قلم استاد مخدومی

همه انسان‌ها موفقیت و مزایای آن را دوست دارند. کسی را پیدا نمی‌کنید که بتواند ادعا کند دلش نمی‌خواهد موفق باشد. همه جوانب زندگی تحت تاثیر موفقیت ما قرار دارند، موفقیت در تحصیل، موفقیت در شغل، موفقیت در ازدواج، موفقیت در تربیت فرزند و …

اما چرا بعضی‌ها برای آن تلاش می‌کنند و دیگران خیر؟

چرا بعضی‌ها با کوچکترین اتفاق منفی همه زندگیشان به هم می‌خورد؟

چرا بعضی از افراد بعد از شکست دوباره از نو شروع می‌کنند و بعضی دست از تلاش می‌کشند؟

چرا انگیزه موفقیت در بعضی از افراد بالاست؟

آیا ما باید انگیزه موفقیت را به ارث ببریم و تنبلی و کناره‌گیری از رقابت در خون ماست؟

قطعا خیر!

این سبک اسناد شماست که انگیزه موفقیتتان را تقویت یا از بین می‌برد. درواقع اسناد فرآیندی است که شما به کار می‌برید تا چرایی اتفاقات اطرافتان را دریابید. در ادامه به شرح این موضوع مهم می‌پردازیم.

مارتین سلیگمن که از پیشگامان مهم روانشناسی مثبت است معتقد بود :

اسناد ما در باره سه موضوع تعیین کننده مهمی برای پیش بینی افسردگی است.

این سه موضوع به شرح زیر است که برای هردو اتفاقات خوب و بد توضیحش می‌دهیم:

اسناد درونی بیرونی:

 اگر ما خودمان را علت وقوع اتفاقات بدانیم از سبک اسناد درونی و اگر محیط و دیگران را علت بدانیم از سبک اسناد بیرونی استفاده می‌کنیم. در اتفاقات خوب افراد افسرده سبک اسناد بیرونی و افراد عادی سبک اسناد درونی دارند. فرض کنید در یک امتحان سخت شرکت می‌کنید و نتیجه خوبی می‌گیرید. افرادی سبک اسناد درونی دارند معتقدند با زحمت و تلاش خودشان نتیجه را کسب کرده اند اما فردی که سبک اسناد بیرونی دارد می‌گوید جواب سوال‌ها را شانسی دادم! در اتفاقات بد ماجرا برعکس است!

فکر کنید در همان امتحان نمره بردی گرفته اید. افراد افسره در اتفاقات بد سبک اسناد درونی به کار می‌برند، در این مثال می‌گویند من توان امتحان دادن ندارم، هرچقدر تلاش کنم نتیجه همین قدر بد است! اما افرادی که در اتفاقات بد سبک اسناد بیرونی دارند می‌گویند سوالات این‌ درس خیلی سخت است و لازم است تلاش بیشتری برایش خرج کرد. آیا می‌دانستید همین طرز فکر به ظاهر ساده چه اثر قدرتمندی در تلاش کردن شما دارد؟

افرادی که در اتفاقات مثبت سبک اسناد بیرونی دارند همه دستاوردهایشان را به محیط نسبت می‌دهند و به خودشان اعتماد ندارند که می‌توانند عامل تغییر باشند . بنابراین به یک انسان منفعل تبدیل می‌شوند. در شکست‌ها آن‌هایی که سبک اسناد درونی دارند همه چیز را به بی کفایتی و نالایقی خود نسبت می‌دهند و روز به روز از عزت نفس خود می‌کاهند! تحقیقات نشان داده است افراد موفق و شاد موفقیت‌هایشان را به تلاش خود و شکست‌ هایشان را آگاهانه به شرایط نسبت می‌دهند. و همین امر باعث می‌شود آن‌ها بعد از هر شکست با اطمینان به خود و قدرت برای شروعی دوباره به پیش روند .

اسناد پایدار ناپایدار:

منظور از این اسناد دوام و تعمیم‌ پذیری اتفاقات است. مثلا اگر کسی نتواند در جمع صحبت کند و از این موضوع خجالت بکشد. و هرگز تصور نکند این موضوع قابل حل است سبک اسناد پایدار دارد و برعکس در حوادث خوب همه لذت‌ها و خوشی‌ها و موفقیت‌ها را گذرا و زود گذر می‌داند و از سبک اسناد ناپایدار استفاده می‌کند.

در مقابل این افراد منفعل کسانی هستند که اتفاقات بد را گذرا می‌دانند و اتفاقات مثبت را پایدار و با دوام. اگر آن‌ها نتوانند در جمع خوب صحبت کنند، به چشم یک نقص مهارت به آن نگاه می‌کنند که می‌توانند با تمرین و آموزش بر آن غلبه کنند. بنابراین دست به تلاش برای تغییر اتفاقات ناخوشایند می‌زنند.

سبک اسناد خاص و کلی:

این سبک اسناد به تعمیم دادن اتفاقات خوب و بد زندگی ما اشاره دارد. فرض کنید در امتحان رانندگی شرکت می‌کنید و در آن رد می‌شوید. شروع می‌کنید به تعمیم دادن این شکست و می‌گویید من در همه امتحانات رد می‌شوم و دیگر به تلاش ادامه نمی‌دهید.

اگر چنین فردی باشید که اتفاقات بد را تعمیم می‌دهید.

و از سبک اسناد کلی استفاده می‌کنید احتمالا حوادث مثبت هم خاص همان لحظه می‌دانید. مثلا اگر همسرتان با یک دسته گل دنبال تان آمد می‌گویید حتما چیزی از من می‌خواهی که مهربان شدی! و مهربانی او را فقط محدود به همان شرایط می‌کنید. اگر جز این افراد هستید کم ترین لذت را از زندگی خواهید برد.

و محکوم به انتظار همیشگی برای اتفاقات خوب هستید. اما کسانی هستند که شرایط بد را خاص و مختص شرایط حال می‌دانند و شرایط خوب را به همه چیز تعمیم می‌دهند! آن‌ها وقتی صبح با حال خوب از خواب بیدار می‌شوند مطمئن هستند. حین صبحانه خوردن، سر کار، هنگام برگشت به خانه و سر میز شام هم همین‌قدر می‌توانند شاداب و پر انرژی باشند و حال خوبشان را تقسیم کنند! خوشبختانه شما به کمک روانشناسی شناختی و رویکردهای متفاوت آن می‌توانید سبک اسنادتان را بسنجید و دست به تغییر آن بزنید. برای درمان خود می توانید از روانشناسان در کلینیک روانشناسی مشاوره بگیرید