با سالمندان چگونه رفتار کنیم؟

۱۶ دی با سالمندان چگونه رفتار کنیم؟

به قلم استاد مخدومی

معمولا سن ۶۵ سالگی به بعد را سن میانسالی می‌دانند.

اما میانسالی تنها یک سن نیست، میانسالی فراتر از گذر عمر و کاهش توانایی‌های شناختی و جسمانی است.

افراد میانسال شاید بیش از هرکس دیگری نیاز به توجهات روانشناسی دارند تا بتوانند با حفظ امید از سلامت روان خوبی برخوردار باشند. اگر در اطراف شما فرد میانسالی زندگی می‌کند لطفا این نکات روانشناسی را در موردشان به خاطر بسپارید:

برای یک میانسال هیچ چیز بدتر از این نیست که ببیند قدرت و نفوذ خودش را بین اطرافیان از دست داده است. هرگز این اجازه را به خودتان ندهید که این احساس در آن‌ها به وجود بیاید. آن‌ ها سال‌ها کودکان و زندگی‌شان را کنترل می‌کردند و بر آن نظارت داشتند و از دست دادن این کنترل برای سلامت روانشان گران تمام می‌شود. شاید نظر آن‌ها برای شما و فرزندانتان قدیمی و دمده باشد اما همچنان از آن‌ها نظر بخواهید، به آن‌ها بها بدهید و حتی از آن‌ها برای کارهایتان اجازه بگیرید. اشکالی ندارد که در نهایت به سلیقه خودتان عمل می‌کنید اما نظرخواهی از آن‌ها تنها چند دقیقه وقت شما را می‌گیرد و می‌تواند حال روحی‌شان را بهتر کند.

انجام کلیه امور را از آن‌ها نگیرید، سالمندان اگر ببینند نقشی در فرآیند زندگی خودشان ندارند به سرعت افسرده می‌شوند، شاید نتوانند به خرید بروند و همه امور منزل به عهده فرزندانشان باشد اما با حرف هم که شده به آن‌ها القا کنید نقشی در کارها دارند. مثلا اگر قرار است ماهیانه برایشان خرید کنید این کار را به سلیقه خودتان انجام ندهید، بگذارید لیست خرید را خودش برایتان بگوید.

آسیب‌زا ترین اتفاق برای یک سالمند از دست دادن همسر است.

تحقیقات نشان داده‌اند حتی اگر زوجین رابطه خوبی با هم نداشته باشند و در سالمندی یکدیگر را از دست بدهند آسیب روحی بالایی می‌بینند. بعد از مرگ همسرش هرگز کوتاهی‌های او را به یادش نیاورید حتی اگر با همسرش خوب تا نکرده بود الان به هیچ وجه وقت جواب پس دادن نیست برعکس او را حمایت کنید، بگویید او دوستش داشته و سال‌ها با بد و خوب هم کنار یکدیگر بوده‌اید.

دائم پرهیزهای غذایی و دارویی‌اش را در جمع به او یادآوری نکنید:

اشکالی ندارد اگر یک بار در ماه در مهمانی سس یا شیرینی بخورد، اگر زیاده روی کرد و نگران بودید برایش خطرناک باشد بعدا با او صحبت کنید و در جمع نگویید او چیزی را رعایت نمی‌کند. اکثر سالمندان اشتهایشان نسبت به جوانی بالا می‌رود و کنترل سختگیرانه شما آن‌ هم در جمع آن‌ها را اذیت می‌کند.

به حرف‌ها و خاطراتشان با حوصله گوش دهید:

اگر با بی میلی و عجله به آن‌ها گوش دهید یا هنگام صحبت کردنشان سرتان در موبایل باشد آن‌ها بیش از هرکس دیگری احساس بی ارزشی نه تنها در درون خودشان بلکه نسبت به گذشته‌شان می‌کنند. سالمندان مدام گذشته خود را ارزیابی می‌کنند و اگر از آن راضی نباشند به احساس نا امیدی می‌رسند، وقتی از خاطرات گذشته‌شان می‌گویند سعی کنید مشتاقانه به آن‌ها گوش دهید، موبایل و مطالب داخلش را چند دقیقه بعد هم می‌توانید چک کنید.

به آن‌ها نگویید نمی‌توانید، به سنت نمی‌خورد، برایت خوب نیست:

بگذارید امتحان کنند، اگر از پسش بر نیایند خودشان کنارش می‌گذارند.

به انجام ورزش‌های سبک و پیاده روی تشویقشان کنید:

هورمون‌هایی که هنگام ورزش ترشح می‌شوند برای بالا بردن شادی و نشاط آن‌ها واقعا مفید هستند. به علاوه احساس خوبی در آن‌ها ایجاد می‌کند.

حتما روزی یک بار تماس را با ‌آن‌ها بگیرید:

اگر تنها زندگی می‌کنند شب‌ها قبل از خواب و صبح‌ها به آن‌ها زنگ بزنید. بر اساس پژوهش‌ها یکی از ترس‌هایی که سالمندان دارند این است که نکند در خانه اتفاقی برای آن‌ها بیافتد و کسی با خبر نشود. اگر به او زنگ بزنید از این لحاظ امنیت عاطفی پیدا می‌کنند.

بعضی کارهایتان را حتی اگر غر زدند به آن‌ها بسپارید:

نگذارید احساس بی فایده بودن برای شما را بکنند، مثلا یک ساعت بچه را نزد او بگذارید یا از او خواهش کنید میوه‌ها را بشورد، هدف این است که احساس بی کفایتی را از او دور کنید.

هرگز هرگز هرگز او را برای کارهای گذشته اش سرزنش نکنید:

حتی اگر خودش این کار را کرد او را دلداری بدهید و بگویید گذشته است و شاید هرکس دیگر هم بود همین کار را می‌کرد. حواستان باشد او نه کودک ۱۲ ساله است که بخواهید تربیتش کنید نه جوان ۳۰ ساله که فرصت جبران اشتباه داشته باشد، سرزنش تنها او را عذاب می‌دهد پس نگذارید گرفتار آن شود.

کارهای خوب گذشته را دائم به او یادآوری کنید،:

تحصیل فرزندانش، یا حتی مهمانی‌هایی که قبلا تنهایی برگزار می‌کرده یا هر کار مثبت دیگری را در جمع و تنهایی یادآوری کنید و به بگویید واقعا کار بزرگی می‌کرده است.

ترتیب دورهمی‌های گروهی را برایش فراهم کنید:

صحبت کردن حال آن‌ها را خوب می‌کند. اگر این امکان فراهم نبود مراکز مشاوره‌ای هستند که برای سالمندان کلاس‌های گروهی انگیزشی برگزار می‌کنند، بگذارید در آن‌ها یا هر کلاس دیگری که می‌تواند با دیگران در ارتباط باشد را شرکت کند.

و در نهایت مراقب این نعمت‌های زندگی باشید که وجودشان همواره مانند سایه کوهی است که به ما دلگرمی می‌دهند.