عقده سیندرلا

۱۲ خرداد عقده سیندرلا

آیا حس می کنید خانمی هستید که فقط منتظرید تا مردی به زندگی شما بیاید وخوشبخت تان کند؟ وقتی با واژه عقده سیندرلا روبرو شدید چه چیزی به ذهنتان خطور کرد ؟

حتما یاد فیلم سیندرلا و زیبایی هایش افتادید.

بسیاری از فیلم ها و انیمیشن ها با این سبک وجود دارند که مردی بسیار ایده آل سوار بر اسب سفید به نجات دختر می آید و او را وارد دنیایی از خوشبختی می کند ، از این دست کارتون های جذاب را می توان به عنوان نمونه در داستان سفید برفی، راپونزل، سیندرلا و… پیدا کرد.

سندروم سیندرلا به عنوان :

یک خطای شناختی در نظر گرفته می شود ، این تفکر در دختر به وجود می آید که باید منتظر مردی با اسب سفید باشد ؛ این مرد باید بیاید و دختر را در یک زندگی رویایی خوشبخت کند و دختر دیگر هیچ کاری انجام نمی دهد و حتی نقشی هم برای خوشبخت کردن آن مرد در نظر نمی گیرد ؛

در مراحل بعدی این دختر در رویای خود غرق می شود و زندگی رو عاری از هرگونه مشکل می پندارد و واقعیت های زندگی را دیگر نمی بیند ، حتی اگر ببیند آنها را نادیده می گیرد ؛ دختران از این گونه روایات و داستان‌ها تأثیرات متفاوت و غیر واقعی می‌پذیرند؛ تأثیراتی که باعث می‌شود توانایی‌های خود را نادیده بگیرند. به همین دلیل به این اختلال خطای شناختی گفته می شود، چون زمانی که ما واقعیت ها را ببینیم برای آن برنامه ریزی می کنیم و با آنها پیش می رویم ؛ شناختی که این افراد نسبت به ازدواج دارند دارای خطا است ؛ در حقیقت یک جانبه فکر می کنند و هیچ مسئولیتی برای خوشبخت کردن همسر خود نمی بیند .

سندروم سیندرلا اولین بار از کجا شیوع پیدا کرد ؟

برای اولین بار خانم کولت داولینگ در کتاب « ترس پنهان زن‌ها از استقلال »  در آنجا این اصطلاح را با تکیه ی بیش از اندازه ی زنان به مردان تعریف کرد؛ در واقع گفته می شود که زنان هیچ استقلالی در زمینه های عاطفی، مالی، اجتماعی و فکری ندارند و تمام آن را به ازدواج واگذار کرده اند .( در زمینه استقلال زنان پیشنهاد می کنیم مقاله ما را مطالعه فرمایید)

خانم داولینگ اشاره می کند که ریشه ی این عدم استقلال ترس در ضمیر ناخودآگاه زنان است که منجر می شود زنان نتوانند خود را شخصی کامل و مستقل ببیند. پس چون خود نمی توانند به اهدافشان برسند ؛ منتظر می شوند تا مردان ، خوشبختی را برای آنها بیاورند .

علت سندروم سیندرلا چی میتونه باشه؟

بزرگترین عاملی که می توان گفت در سندروم سیندرلا دخیل است:

شیوه تربیتی والدین است.

دختر تنها به شرط گرفتن پاداش تشویق می شود که مودب، خوب، کامل و ساکت باشد. در نتیجه از طرفی محدودیت های بسیار زیادی برای دختران گذاشته می شود. هر شیطنت و بازی در دنیای کودکی والدین را نگران می کند. پس محدودیت را بیشتر و بیشتر می کنند . همینطور در ادامه این تفکر، به کودک القا می شود که باید مورد پسند مردان باشد؛ اما پسندیده است که به کودک شخصیت دهیم، یعنی کودک باید اول مورد پسند خودش نیز باشد! نه صرفا دیگران و در مرحله ی بعد فقط مردان .

با بزرگ شدن و به بلوغ رسیدن و بزرگ شدن آرزوهای این دختران، این تفکر در آنها ایجاد می شود که برای موفقیت باید یک مردی حمایت کننده ی شما باشد ؛ حتی بدتراز آن که فکر می کنند خود به تنهایی نمی توانند موفق شوند ، پس این در سرنوشت آنهاست که باید یک مرد برای موفقیت آنها همیشه حضور داشته باشد ؛ که تمام این تفکرات کم کم  می تواند منجربه سندروم سیندرلا شود .

سندروم سیندرلا چه آثاری دارد؟

سندروم سیندرلا در نتیجه آسیب به مسئولیت پذیری و عزت نفس ایجاد می شود.

در واقع فردی که مسئولیت پذیر نیست و رسیدن به اهداف را در فردی دیگر جستجو می کند دچار وابستگی می شود ؛ و یکی از ویژگی های بارز آن وابستگی حتی در تصمیم گیری های ساده است .

درمان و پیشگیری از سندروم سیندرلا :

باید در مرحله ی اول :

به این موضوع توجه کنیم که ازدواج فقط یک مرحله از زندگی انسان است. مانند مدرسه، دانشگاه و… که بعد از مدتی تمام می شود. پس تاکید می کنیم ازدواج فقط یک مرحله و بخشی از زندگی است، نه همه ی آن !

اگر تمام هدف زندگی، ازدواج و تمام خوشبختی و معنای زندگی را به این بخش محدود کنیم باعث می شود دیگر فعالیت نکنیم؛ یا بعد از رسیدن به ازدواج زندگی شروع به بی معنی شدن می کند.

 دقیقا همین اتفاق در سندروم سیندرلا می افتد. یعنی آن دختر منتظر است تا مرد مورد نظرش بسیار ایده آل و عاشقانه بیاید و تمام رویاها و آرزوهای دختر را برآورده کند .

یکی از اقدامات برای دختر بچه ها به منظور جلوگیری از سندروم سیندرلا این است که به آنها آموزش استقلال فکری و رشد شناختی بدهیم.

به این معنی که ازدواج تمام معنای زندگی نیست، دختر خودش مسئول زندگی خودش است و ازدواج فقط بخشی از زندگی اوست.

در مرحله دوم :

کودک دختر برای زندگی اش هدف و برنامه داشته باشد و منتظر نباشد تا مردی بیاید و تمام اهداف را پشت سرهم بچیند و دختر را به این اهداف برساند و دختر فقط نظاره گر باشد !

متاسفانه این مشکل در کتاب های دبستان کودکان هم ریشه دارد ؛ دختران از اولین جملاتی که در کتاب درسی خود میخوانند و یاد می گرفتند این جملات بوده :

باران آمد. آن مرد آمد. آن مرد با اسب آمد. آن مرد در باران آمد.

خوشبختانه بسیاری از این جملات در کتاب های امروزی اصلاح شده اند . باید همراه با رشد شناختی به کودک استقلال فکری بدهیم ، یعنی فقط به کودک القا نکنیم که باید منتظر خوشبختی از جانب فرد دیگری باشد ؛ بلکه به او آموزش بدهیم که می تواند مسئول خوشبختی زندگی خودش و همسرش باشد ؛ در نتیجه فرد باید آمادگی ورود به زندگی مشترک را آموزش ببیند و آن ها را بدست بیاورد. نقش خود را به عنوان یک همسر بپذیرد تا گرفتار سندروم سیندرلا و دیگر مسائل نشود.

علاوه بر اینها باید به پسران کودک نیز بیاموزیم که زنان نیز مانند خودشان هویت انسانی دارند. شخصیت ارزشمندی دارند و آنها نیز مانند خودشان زندگی می کنند. این مسئله به مردان نیز در آینده زمانی که می خواهند ازدواج کنند کمک می کند تا نگاه انسانی به زنان داشته باشند و همسر بهتری برای آنان شوند. حتی در سپردن مسئولیت به همسرانشان پذیرش و استقبال بیشتری داشته باشند.

آثار سندروم سیندرلا:

سندروم سیندرلا همه بخش‌های زندگی زنان را تحت الشعاع قرار می‌دهد. معمولا هویت خود قربانی وابستگی به دیگری می‌کنند. آن‌ها یاد می‌گیرند که در هر زمینه‌ای نیاز به کسب اجازه یا گرفتن حمایت از مردان دارند. تصمیم گیری قاطعانه برای آن‌ها کار بسیار دشواری خواهد بود. این عدم قطعیت را در میان تک تک کلماتشان . بسیاری از این زنان دچار شخصیت وابسته نیز هستند.

برای مثال زن‌ها در بیان نظرشان بسیار بیشتر از عبارت‌های «فکر کنم»، «شاید» یا «مطمئن نیستم» استفاده می‌کنند.

این اختلاف در گفتار نه‌ تنها نشانی از باور به تفاوت در توانایی‌ هایی زن و مرد است، بلکه خود می‌تواند منشأ ایجاد این اختلاف باشد. زنانی که از جانب خودشان پذیرفته نشوند چگونه می‌توانند در یک رابطه موفق ظاهر شوند. همه آنچه از خودشان در ذهن دارند از فیلتر ذهن مردان می‌گذرد و این تاییدخواهی افراطی جز یک حس درماندگی مدام برای آن‌ها چیزی نخواهد داشت.

چطور با سندروم سیندرلا مقابله کنیم؟

از آنجا که ریشه‌های سندروم سیندرلا با شیوه‌های یادگیری و تربیت در ارتباط است، لازم است والدین با نگاهی به تربیت فرزندان خود بپردازند . علاوه بر این به کار گیری سبک‌های فرزندپروری اهمیت زیادی در این رابطه پیدا می‌کند. والدین باید سبک فرزندپروری مشابهی برای فرزندانشان به کار ببرند. فرزندان باید یاد بگیرند که زن‌ها موجودات چند وجهی هستند و از عهده‌ هر کاری برمی‌آیند و برای خوشبخت‌ شدن به کسی نیاز ندارند .