۰۳ آبان رینیت آلرژیک
30 درصد کودکان مبتلا به رینیت آلرژیک می باشند . کودکان با رینیت آلرژیک سه برابر بیشتر احتمال گرفتن آسم در سن بالاتر را دارند . رینیت آلرزیک در هر سنی رخ میدهد اما غالباً بالای ۶ سال تشخیص داده می شود .علائم رینیت آلرژیک به صورت خارش بینی همراه با عطسه و خروج ترشحات شفاف و احتقان یا گرفتگی بینی می باشد . اغلب کسانی که مبتلا به رینیت آلرژیک هستند ممکن است مبتلا به سینوزیت ، اوتیت میانی ، کونژکتیویت ، اوتیت سروز ، آدنوئید هایپرتروفی ( بزرگی لوزه ی سوم ) و اگزما باشند .
عوامل خطر رینیت آلرژیک
- مادر سیگاری
- تماس با آلرژن ها در فضای بسته
- زایمان سزارین
مصرف شیر مادر برای طولانی مدت بسیار مفید است و تغذیه زودرس با گندم جو ماهی و تخم مرغ سبب کاهش آلرژی می شود .
انواع رینیت آلرژیک
رینیت آلرژیک دارای دو نوع می باشد . یک نوع فصلی و یکی نوع دائمی. طبقه بندی جدید ، آن را به شکل متناوب و مداوم تقسیم بندی می کند :
- متناوب کمتر از ۴ روز در هفته علایم دارند و یا کمتر از ۴ هفته دوره بیماری آنها می باشد .
- مداوم ۴روز یا بیشتر از آن در هفته علامت دارند و یا بیشتر از ۴ هفته علائم طول بکشد .
چه مداوم و چه متناوب خود به سه دسته خفیف متوسط و شدید تقسیم می شود :
- در نوع خفیف اختلال در خواب فعالیت روزانه مدرسه و فعالیت شغلی وجود ندارد
- ولی در نوع متوسط تا شدید خواب مختل می‌شود و اختلال در کار ورزشی و مدرسه پیش می آید و علائم ممکن است غیر قابل تحمل باشند.
در هوای معتدل پولن ها یا گرده های کوچک در هوا سبب تشدید نوع متناوب می‌شوند. آلرژن های شایع می توانند سبب تشدید نوع متناوب شوند و آن را دائمی کنند. آلرژن های هوایی شایع مثلاً پولن درختان در فصل بهار باعث تشدید علایم فرد می گردد و یا پولن چمن در اوایل تابستان این کار را می‌کند و در اواخر تابستان و اوایل پاییز بیشتر علف ها باعث تشدید رینیت می‌شود و نیز آلرژن قارچ ها در تابستان بیشتر مطرح می گردد . علائم در نوع متناوب در هوای سرد کمتر شده و یا برطرف می گردد .
نوع مداوم رینیت آلرژیک به چه دلیلی رخ می دهد ؟
وقتی فرد به صورت مداوم علائم رینیت آلرژیک را داشته باشد می تواند به علت آلرژن های محیط بسته باشد ، مثل مایت ها ، شوره حیوانات ، موش و سوسک که البته در آمریکا آلرژن سگ و گربه شایع ترند . آلرژن های بزاق ، ترشحات سباسه برای مدت‌ها در هوا باقی می ماند و آلرژن گربه از طریق لباس جابه جا می شود.
علایم بالینی
شایع ترین علامت ها :
- گرفتگی بینی
- طسه خارش
- ترشحات شفاف بینی
- خرخر کردن
- خارش بینی که با دست یا حرکات صورت انجام می‌شود
- فشار دادن مکرر بینی که ممکن است سبب خون ریزی گردد
- اغلب علامت سالوت آلرژی
- خط عرضی روی بینی
- هاله سیاه رنگ در زیر چشم
- احتقان بینی که بیشتر در شب ها رخ می دهد
- تنفس دهانی
- اغلب خرخرکردن وجود دارد
- اختلال خواب ، تحریک پذیری ، بی قراری ممکن است در فرد دیده شود
- باز بودن دهان
- لب های خشک شده
- تکامل غیر طبیعی صورت عدم انطباق دندان ها
- 70 درصد از بیماران همزمان خارش چشم ، اشک ریزش و پرخونی درچشم دارند
- ترشحات شفاف بینی ، غشای بینی متورم و رنگ پریده و تورم شاخک های بینی
- ممکن است کاهش بویایی و چشایی و گاهی سر درد و سرفه وجود داشته باشد
باید توجه داشت که خروج ترشحات غلیظ و چرکی بیانگر عفونت می باشد تا رینیت آلرژیک. وقتی فرد در مواجهه با آلرژن ها قرار داشته باشد ،علائم تشدید می‌شود . رینیت سبب تشدید ویزینگ یا خس خس سینه می گردد .
تشخیص های افتراقی
علائم بالینی به همراه افزایش آی جی ای (IgE) و ای جی ای اختصاصی و تست پوستی مثبت تایید کننده رینیت آلرژیک می باشد . بیماری های دیگری که علامت هایی شبیه رینیت آلرژیک دارند ولی رینیت آلرژیک نیستند شامل :
- رینیت التهابی غیر آلرژیک که در این حالت افزایش ائوزینوفیل در مخاط بینی وجود دارد ولی بدون واسطه ی آی جی ای است .
- رینیت وازوموتور که به محرک های فیزیکی واکنش می دهد و مهمترین شاخص آن آبریزش است بدون خارش و عطسه .
- رینیت مدیکو منتوزا که به دنبال مصرف زیاد قطره های بینی که ضد احتقان می باشند رخ می دهد . نکته : از مصرف زیاد قطره های ضد احتقان بینی بیشتر از ۵ روز حتماً خودداری کنید.
- حاملگی
- هایپو تیروئیدی یا تیروئید کم کار
- سرطان ها
- واسکولیت ها و اختلالات گرانوماتوز
- رینیت غیر آلرژیک که به دنبال آلاینده های شغلی رخ می دهد نیز وجود دارد ، مثلاً کسانی که با ذرات غلات ، آنزیمها ،لاتکس و عوامل محرک دیگر مثل ذرات چوب ، رنگ ها ، حلال ها و …. تماس دارند .
عوارض رینیت آلرژیک
سینوزیت مزمن مهمترین عارضه رینیت آلرژیک می باشد . ۷۸ درصد بیماران آسمی دارای رینیت آلرژیک هستند و ۳۸ درصد کسانی که رینیت آلرژیک دارند آسم هم دارند . درمان رینیت آلرژیک باعث کاهش حملات آسم می‌شود و میزان مراجعات بیماران آسمی و بستری شدن آنها را کاهش می دهد . علت سرفه در بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک به خاطر ترشحات زیاد پشت حلق می باشد .
از دیگر عوارض رینیت آلرژیک :
- تجمع مایع در گوش میانی
- بزرگی لوزه و آدنوئید
- تجمع مایع سروزی گوش
- عفونت گوش میانی
- آپنه انسدادی در خواب می باشد .
اختلال خواب و خستگی روزانه بسیار شایع است . مشکلات هیجانی روحی و روانی هم در بیماران رینیت آلرژیک شایع تر از افراد عادی می باشد . (چون خواب راحت و تبادل هوای خوبی در طول خواب ندارند )
تست های آزمایشگاهی
بهترین روش برای پیدا کردن آلرژن ها انجام تست پوستی پریک یا SKIN PRICK TEST می باشد که ارزان ، حساس و با خطر کمتر همراه است . حساسیت به آلرژن های هوایی در سنین بالای ۲ سال بیشتر می باشد .
نکته : برای انجام تست پوستی لازم است مونته لوکاست برای یک روز و انتی هیستامین های خواب آور برای ۳ تا ۴ روز و آنتی هیستامین های غیر خواب آور برای ۵ تا ۷ روز قطع شود . روش جایگزین دیگر انجام تست سرمی می‌باشد که در مواردی که اگزمای شدید پوستی وجود دارد یا همکاری لازم برای انجام تست نیست و درموگرافیسم مثبت وجود دارد ، انجام می گردد . گاهی لازم است از ترشحات بینی نمونه ارسال شود و در صورتی که ائوزینوفیل بیشتر در بینی غالب باشد رینیت آلرژیک مطرح است و اگر نوتروفیل در بینی بیشتر وجود داشته باشد بیشتر عفونت بینی را نشان میدهد . ائوزینوفیل سرم و IgE توتال سرم ارزش کمی دارند .
درمان رینیت آلرژیک
مهمترین درمان : تشخیص عامل آلرژن و پرهیز از آن می باشد. هرچقدر تماس با آلرژن کمتر باشد حساسیت کمتر شده و علائم رفع می شود ، حتی بدون اینکه دارو استفاده گردد . پس انجام تست پوستی و تشخیص نوع آلرژن می تواند بسیار کمک کننده باشد . گاهی پس از انجام تست مشخص می شود حساسیت به مایت وجود دارد ، در این موارد باید راههای پیشگیری و مبارزه با مایت را اجرا نمود . گاهی در تست پوستی مشخص می‌شود که حساسیت به حیوانات خانگی مثل سگ یا گربه وجود دارد که در این موارد بهترین راه حذف عامل آلرژن می باشد یعنی خارج کردن حیوان خانگی از منزل اما گاهی از اوقات افرادی هستند که به هیچ عنوان حاضر به حذف حیوان خانگی خود نمی باشند در این موارد انجام واکسن آلرژی می تواند کمک کننده باشد که فرد در عین اینکه حیوان خانگی را در خانه نگهداری می کند با زدن واکسن آلرژی حساسیتش بهتر شود. خارج کردن حیوان خانگی از منزل ، شستن پنجره ها و درب ها و استفاده از شیشه های دوجداره ، استفاده از دستگاه تهویه هوا ( فیلترهای هپا : HEPA ) که سبب کاهش اسپورهای قارچ هوا می‌شوند، همگی می توانند در کاهش علایم رینیت آلرزیک موثر باشند .
داروها
- آنتی هیستامین ها : سبب کاهش عطسه ، خارش و ترشح بینی و علائم چشمی می شوند و جز داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک هستند. آنتی هیستامین ها دونسل دارند : نسل اول و نسل دوم نسل اول میزان خواب آوری آن ها بسیار زیاد است و نمی‌تواند زیادی با دوز بالایی از آنها استفاده کرد مثل دیفن هیدرامین ، پرومتازین ، کتوتیفن . نسل دوم آنتی هیستامین ها که برای این بیماری خوب هستند خواب آلودگی کمتر می دهند مثل دس لوراتادین ، فکسوفنادین، لوراتادین….
- داروهای ضد احتقان : در مواردی که احتقان زیاد وجود داشته باشد داروهایی مثل سودوافدرین و همچنین قطره های ضد احتقان مثل نفازولین ، فنیل افرین می توانند به کار روند ولی نکته مهم این است که این داروها می‌تواند موجب مرگ شیرخوار شوند ، همچنین تحریک پذیری و بی خوابی ایجاد نماید پس بهتر است زیر چهار سال استفاده نشوند .
- داروی دیگر اسپری کرومولین سدیم است که باید هر چهار ساعت استفاده شود.
- ضد لوکوترین ها : اثر کمی روی ترشحات و گرفتگی بینی دارند .
- شستشوی بینی : با نرمال سالین مفید است .
- INS ها : اسپری های کورتن دار بینی موثرترین داروها برای تأثیر بر روی رینیت آلرژیک می باشد . اسپری های بینی مثل : بودزوناید ، فلوتیکازون ، مومتازون که اینها اثر موضعی زیاد و جذب سیستمیک کمی دارند و لذا عوارض بسیار کمی دارند .
در موارد رینیت آلرژیک شدید معمولاً ترکیبی از آنتی هیستامین و استروئید های داخل بینی به کار می رود . امالیزوماب که در موارد رینیت آلرژیک با آسم کاربرد دارد . - ایمونوتراپی یا واکسن آلرژی یکی از مهم ترین درمان ها در درمان رینیت آلرژیک شدید می باشد این روش سبب تحمل ایمنی می گردد .و در مواردی که به روش‌های پیشگیری و درمان دارویی جواب ندهند استفاده می شود .
نکته مهم : درمان رینیت آلرژیک باعث پیشگیری از وقوع آسم می شود. پس در مواردی که رینیت آلرژیک شدید وجود دارد پس از انجام تست پوستی و تعیین نوع آلرژن در حالیکه مولتی سنسیتی زیشن وجود نداشته باشد یعنی فرد به بسیاری از مواد حساسیت نداشته باشد و نسبت به دو و یا حداکثر سه آلرژن حساسیت داشته باشد می‌تواند جزو موارد کاندید دریافت واکسن آلرژی باشد و با انجام واکسن آلرژی می توان تا حدود ۸۵ درصد بهبودی کامل حاصل گردد . بهبود رینیت آلرژی در کودکان بین ۱۰ تا ۲۳ درصد می باشد . برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه کلینیک آلرژی دکتر مخدومی مراجعه فرمایید.
بدون دیگاه